 |
| (bron) |
Het idee
De-centraliseren - het woord zegt het zelf - betekent bevoegdheden minder centraal gaan regelen. Verantwoordelijkheden worden verdeeld en/of komen op lager niveau te liggen. Henry Mintzberg geeft (volgens Wikipedia) drie voordelen van decentralisatie:
- In grote organisaties kan één persoon in het centrum nooit alle beslissingen overzien. Decentralisatie verplaatst de beslissingsbevoegdheid dichter naar de plaats van impact.
- De organisatie kan hierdoor sneller op nieuwe ontwikkelingen inspelen.
- Een bepaalde mate van autonomie maakt mensen meer gemotiveerd.
Bij decentralisatie zoals het woord in de internationale samenwerking gebruikt wordt, doelt men in het algemeen op decentralisatie van het bestuur, van de overheid. Jean Bossuyt en Jeremy Gould redeneren dat een gedecentraliseerde overheid de toegang tot deelname in lokale ontwikkeling voor de burgers vergroot. Verder kan decentralisatie zorgen voor een betere toewijzing van middelen, en zowel de lokale generatie van middelen verhogen als het lokaal bestuur verbeteren.
Volgens de OECD (2005) heeft decentralisatie van het bestuur de volgende impact op armoedebestrijding:
- De armen worden beter gehoord
- De toegang en kwaliteit van openbare dienstverlening wordt verbeterd
- Verminderde kwetsbaarheid van de armen
In België
In België is de federale staat reeds verregaand gedecentraliseerd (met een nieuwe staatshervorming op komst?). Naast de federale staat zijn er de gemeenschappen en gewesten, eronder de provincies en een niveau eronder de steden en gemeenten. Ieder heeft zijn eigen bevoegdheden, maar de lagere niveau's staan onder toezicht van de hogere. Het budget komt deels uit eigen inkomsten, deels uit financiering door een hoger niveau.
Voor wie meer wil weten over de Belgische staatsstructuur, hier een interessant filmpje:
In Mozambique
In Mozambique staat dit proces nog in z'n kinderschoenen. Het land is dan wel opgedeeld in verschillende niveau's gaande van staat over provincie tot district, maar de beslissingen voor deze niveau's worden op nationaal niveau genomen, en slechts geïmplementeerd op lokaal niveau.
Uitzondering zijn de "Autarquías", de stadsbesturen. In 1998 kregen 33 dorpen en steden het statuut van Autarquía, in 2008 kwamen er daar nog eens 10 bij. Bedoeling is om gaandeweg meer dan 100 dorpen en steden autonomie te geven. Ook de bevoegdheden worden volgens dit 'gradueel' systeem overgeheveld. Zo worden gezondheid en onderwijs voorlopig nog centraal geregeld.
Dat deze overhevelingen van bevoegdheden niet zonder problemen verlopen, is duidelijk. Stadsbesturen beginnen van 0, kampen met onderfinanciering, te weinig en vooral ondergekwalificeerd personeel.
Uitzondering zijn de "Autarquías", de stadsbesturen. In 1998 kregen 33 dorpen en steden het statuut van Autarquía, in 2008 kwamen er daar nog eens 10 bij. Bedoeling is om gaandeweg meer dan 100 dorpen en steden autonomie te geven. Ook de bevoegdheden worden volgens dit 'gradueel' systeem overgeheveld. Zo worden gezondheid en onderwijs voorlopig nog centraal geregeld.
Dat deze overhevelingen van bevoegdheden niet zonder problemen verlopen, is duidelijk. Stadsbesturen beginnen van 0, kampen met onderfinanciering, te weinig en vooral ondergekwalificeerd personeel.
Mijn werk
Chimoio is al een Autarquía sinds 1998; Gondola en Gorongosa werden Autarquías in 2008. Het verschil is frappant. De laatste twee hebben 4 departementen, waarbij een persoon (en dan nog eens halftijds) bevoegd is voor bv. zowel sport, onderwijs, cultuur, als jeugd. Er zijn weinig middelen en nog minder personeel; zo goed als geen archieven of zelfs maar een systeem voor archivering. In Gorongosa is er welgeteld één kaart, met enkel de voorgestelde (!) grenzen van de stad; een cadaster is onbestaande.
Het is bemoedigend te zien welke weg Chimoio in vergelijking met de 2 andere steden al heeft afgelegd: er is meer personeel, meer geld, wel 10 departementen, een betere taakverdeling, 100en kaarten en een cadaster om u tegen te zeggen - zo uitgebreid dat het dringend hervormd moet worden (liefst voordat de ratten het opeten!). Maar ook Chimoio staat nog voor talloze uitdagingen...
En het is daarbij dat Hans en ik deze 3 stadsbesturen helpen. Hans in het verhogen van de lokale inkomsten en het creëren van een gunstig investeerdersklimaat en ik bij de stadsplanning. Concreet: een in kaart brengen van de huidige situatie (wegen, water, electriciteit, riolering, scholen, gezondheidsvoorzieningen, groenzones, industriegebieden, etc.), om daarna in overleg met de bevolking een masterplan te ontwikkelen met een visie voor de komende 5/10/20 jaar. Een ander werkpunt is het cadaster, in Gondola en Gorongosa het initiëren ervan; in Chimoio digitalisering.
Chimoio is al een Autarquía sinds 1998; Gondola en Gorongosa werden Autarquías in 2008. Het verschil is frappant. De laatste twee hebben 4 departementen, waarbij een persoon (en dan nog eens halftijds) bevoegd is voor bv. zowel sport, onderwijs, cultuur, als jeugd. Er zijn weinig middelen en nog minder personeel; zo goed als geen archieven of zelfs maar een systeem voor archivering. In Gorongosa is er welgeteld één kaart, met enkel de voorgestelde (!) grenzen van de stad; een cadaster is onbestaande.
Het is bemoedigend te zien welke weg Chimoio in vergelijking met de 2 andere steden al heeft afgelegd: er is meer personeel, meer geld, wel 10 departementen, een betere taakverdeling, 100en kaarten en een cadaster om u tegen te zeggen - zo uitgebreid dat het dringend hervormd moet worden (liefst voordat de ratten het opeten!). Maar ook Chimoio staat nog voor talloze uitdagingen...
En het is daarbij dat Hans en ik deze 3 stadsbesturen helpen. Hans in het verhogen van de lokale inkomsten en het creëren van een gunstig investeerdersklimaat en ik bij de stadsplanning. Concreet: een in kaart brengen van de huidige situatie (wegen, water, electriciteit, riolering, scholen, gezondheidsvoorzieningen, groenzones, industriegebieden, etc.), om daarna in overleg met de bevolking een masterplan te ontwikkelen met een visie voor de komende 5/10/20 jaar. Een ander werkpunt is het cadaster, in Gondola en Gorongosa het initiëren ervan; in Chimoio digitalisering.
No comments:
Post a Comment