Franse homoniemen en andere misverstanden

Het bal en de bal, vóórkomen en voorkómen, in de bank of op de bank,... het zijn voorbeelden van homoniemen: hetzelfde woord heeft een verschillende betekenis. Ook in het frans bestaat het, en aangezien ik vaak de andere betekenis niet ken, kan dat tot verwarrende situaties leiden. Enkele voorbeelden.

De eerste week dat ik in Douala was, werd ik gevraagd om als vertegenwoordiger van GIZ een workshop bij te wonen. Het was GIZ die de workshop organiseerde, voor de councillors (gemeenteraadsleden) van 2 gemeentes in het engelstalige gebied. Omdat de situatie niet veilig was op dat moment, organiseerden we de workshop in Douala. En omdat ik nog nieuw was, vulde Agnès (mijn bazin) voor mij de materiaalfiche in, een overzichtsblad met verschillende materialen (markeerstiften, flip chart, projector, etc.) waarop je aanduidt hoeveel je van wat nodig hebt. Een andere collega zet al het materiaal klaar. Op de materiaalfiche waren ook 50 chemises. Interessant, dacht ik, ze geven ook t-shirts - op zich niet zo heel raar, in het project in Oeganda deden we dat ook best regelmatig, maar dan eerder bij activiteiten die in de publieke ruimte plaatsvonden en dus zichtbaarheid aan het project gaven. Maar councillors zijn ook prominente personen en ze worden verwacht om in de wijken op te volgen wat de noden van de mensen zijn (daarover ging de training ook), dus vond ik het niet heel raar. Maar op de tweede en laatste dag van de training had ik nog steeds geen chemises gezien. Ik vroeg het voor alle zekerheid eerst aan mijn collega die dan wel niet in de training was maar die me vanop afstand al met heel wat dingen geholpen had. Zij was verbaasd. Hebben ze geen chemises gegeven? En aangezien chemise  niet écht een t-shirt is, maar een hemd, vroeg ik toch maar eens extra wat die chemises juist waren. Blijkt dat het franse woord voor 'map' (zo een platte met twee elastieken) óók chemise is... We lachen er nog steeds mee, dat ik iedereen een hemd ging cadeau geven :)

Verder moest ik ook de maquette van mijn business cards nakijken (het model dus), is een bretelle ook iets in verband met de autostrade (de oprit? verkeerslus?), is een trombone niet alleen een muziekinstrument maar ook een paperclip, en kan je van police veranderen als je niet tevreden bent met je huidige lettertype. En als je meeting reporté is, betekent dat niet dat het verslag al gemaakt is, maar dat de vergadering is uitgesteld. Veel appartementen die ik ging bekijken hadden een groupe, helaas niet iets sociaals, maar een dieselgenerator voor als de stroom uitvalt (afhankelijk van waar je woont komt dat minder of vaker voor). Toen Agnès aan de péage (waar er vaak mensen vanalles verkopen, vooral om onderweg te snoepen of te drinken, maar ook de typische dingen van dat gebied, zoals speciaal brood of mango's, of...) vroeg of er nog iemand une noix wilde, was dat niet één nootje, maar één kokosnoot. Gelukkig vroeg ik er niet dadelijk een heleboel tegelijk :) Wist je trouwens dat een watertoren in het frans een château d'eau is? Die romantische fransen toch... 

Wel gemakkelijk: als je niet op een woord kan komen, kan je ook altijd proberen om de engelse variant te verfransen. Stopper is een ok alternatief blijkbaar voor arrêter. En iemand die een startup is begonnen, is een startupeur :D Er zijn helaas ook valse vrienden: een walkie talkie is in het frans... een talkie walkie. Eerst dacht ik dat de persoon het verkeerd uitsprak, maar toen anderen het ook zo zeiden ben ik het toch maar eens gaan opzoeken. Muggen zijn niet mosquitos, zoals in het engels, spaans of portugees, maar moustiques, en een muggennet dan ook een moustiquaire. 

Misverstanden had ik trouwens niet alleen in het frans. Avocados zijn in het frans gewoon avocats (een homoniem want ook gebruikt voor advocaten), maar in het engelstalige deel worden ze pears genoemd. En peren dan? vroeg ik mijn collega, want die kan je ook op straat en in de supermarkt kopen, al zijn ze niet heel vaak voorkomend. Those french pears? zei mijn collega. Maar eigenlijk wist hij niet goed hoe je die dingen dan noemt...

En als afsluiter: weet je nog hoe we vroeger vaak een opbod-argument hadden als we ruzie maakten? Zoiets bijvoorbeeld: (1) "Jij bent stom!" (2) "Jij bent stommer!" (1) "Jij bent de stomste van de wereld!" (2) "Jij bent altijd stommer dan ik!" (1) "Jíj bent stommer dan ik en ik heb altijd meer gelijk dan jij" etc. etc. Daar moet ik namelijk altijd aan denken bij hoe mensen antwoorden op een begroeting, zowel in het franstalige als in engelstalige deel:

Een engels voorbeeld: (1) "Have a nice day!" (2) "A better one for you!"

Een frans voorbeeld: (1) "Bonne journée!" (2) "Meilleure à toi!"

Nog een betere dag toegewenst aan jullie allemaal ;)

Een random foto met gekke tekst