Luganda time

* Ik verzette pas mijn gsm (die ook dienst doet als horloge) naar “Luganda time”. In het Luganda, net als in het Swahili, begint de dag (0u) namelijk om 6u ’s morgens, om 7u is het dan 1u, etc. Als je dus in het Luganda aan het praten bent en een afspraak maakt voor 10u, ben je daar beter niet om 10u ’s morgens, maar om 4u in de namiddag. Maar praat je tegen een Oegandees in het Engels, dan zal hij steeds naar 4u als 4u verwijzen. Omdat het mij nog steeds een dikke minuut kost om uit te rekenen hoe laat kwart voor 3 in de namiddag nu is, en om dan kwart voor 9 om te zetten in het Luganda, dacht ik aldus mijn reactietijd wat in te korten door op z’n minst het omrekenen wat te automatiseren.

* “That gentleman is like a muzungu: he keeps time (Die man is als een blanke: hij komt altijd op tijd).” Aldus Hellen, mijn collega, over de Deputy Town Clerk, op 17 maart dit jaar, toen van al de Focal Persons van het project er maar eentje op tijd verscheen voor een meeting met de Deputy Town Clerk.

* Hoewel het een cliché is, is het tegelijkertijd ook waar: tijd in Afrika is relatief. Zelfs als consultants op tijd komen voor een meeting, zullen we doorgaans niet minder dan een half uur te laat beginnen.

* Het getuigt wel van een elementaire vorm van beleefdheid om je te excuseren als je te laat bent. Acceptabele excuses hiervoor zijn onder andere: “het regende”, of: “ik zat vast in het verkeer” (zelfs als dat elke keer opnieuw herhaald wordt, en je zou verwachten dat de persoon in kwestie de verkeerschaos intussen wel zou kunnen anticiperen).

* Evenzo de excuses om iets niet gedaan te hebben: “het was me vorige keer niet helemaal duidelijk (dus deed ik niet eens een poging)”, “ik was niet aanwezig op de vorige vergadering (en heb de moeite niet genomen de notulen te lezen)”. Of om überhaupt niet op te dagen: “mijn kind moest een vaccinatie hebben”, “I was looking for money”, en helaas maar al te vaak ook “ik moest naar een begrafenis”. Ik kan het niet helpen om soms wat wantrouwig te zijn wanneer dat laatste excuus gebruikt wordt, maar de combinatie van grote families en een lage levensverwachting maken mijn wantrouwen waarschijnlijk ongegrond.

Toegegeven, regens in Oeganda zijn NIET om mee te lachen...